Sòudo
Kali australis
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Vitraire, Barriho, Saussouiro, Saudo.
Nom en français : Soude de Ruthénie.
Descripcioun :Planto de l'an, poupouso, que trachis dins li relarg sala. Se destrìo de la sòudo-bastardo, Kali soda, emé si tijo mai roujo e si bratèio pas espinouso (li fueio soun pamens espinouso).
Usanço :La sòudo servié, à passa tèms, à la fabricacioun de saboun e de vèire. Un cop acampado, li sòudo coume d'àutri planto de bord de mar e de sansouiro coume li lis engano, èron cremado pèr recupera li cendre riche en carbounato (alcalin). Mescla i soubro d'òli, acò fai de saboun ; cadun counèis la qualita d'aquéu de Marsiho. Es uno planto pas marrido à manja, subretout boulido e adoubado coume d'espinarc.
Port : Erbo
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Kali
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 3 à 10 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 50 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Sansouiro
- Mar
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Kali australis (R.Br.) Akhani & E.H.Roalson
Melisso
Melissa officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Limouneto, Abihano, Pimen-dis-abiho, Pounsirado, Citrounello.
Nom en français : Mélisse officinale.
Descripcioun :La melisso es uno planto naturalisado encaro cultivado que nous vèn de Grèço e de Turquìo. S'es escapado dis ort e s'atrobo aro proche de ribiero (ripilsivo). Se recounèis à soun óudour de citroun e à la coulour jauno de si boutoun de flour.
Usanço :Es couneigudo pèr èstre vertuouso contro mant un mau : antispasmoudico, sedativo, estoumatico, antiviralo. Pèr acò, lou miés èi de n'en faire de tisano, 10g de fueio fresco o 5g de seco 3 cop pèr jour.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Melissa
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 8 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Ribiero
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Melissa officinalis L., 1753